มนุษย์กับวรรณกรรม

วรรณคดีเป็นสิ่งผูกพันจิตใจของคนในชาติให้สำนึกว่าอยู่ร่วมในชาติเดียวกัน เพราะวรรณคดีเป็นการสำแดงตัวของประชาชาติ นั่นคือ งานของนักประพันธ์ชาติเดียวกันจะมีลักษณะร่วมตามลักษณะและ ขนบประเพณี ที่นักประพันธ์เหล่านั้นมีร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นด้านชีวิตความเป็นอยู่ สภาพสังคม หรือความรู้สึกนึกคิดของคนในสังคม เหล่านี้เป็นลักษณะประจำชาติที่ แสดงออกมาทางวรรณกรรม ด้วยภาษาที่ไพเราะงดงาม ทำให้ผู้อ่านเกิดความรู้สึกรักชาติร่วมกัน เพราะต่างรู้สึกว่าเป็นเจ้าของวัฒนธรรม ประเพณี และภาษาเดียวกัน ความ รู้สึกของคนในชาตินั้น เกิดขึ้นด้วยวรรณคดีทางจินตนาการ และความรู้สึกนึกเห็น ดังคำกล่าวของลาฟคาดิโอ เฮอร์ (Lafcadio Hearn) ว่า “ความรู้สึกของชาติไม่สามารถทำให้เกิดขึ้นได้ โดยผ่านสมอง มันจะต้องผ่านหัวใจ และมีบุคคลเพียงพวกเดียวเท่านั้น ที่มีความสามารถในการสร้างความรู้สึกทางหัวใจได้ คือ พวกนักวรรณคดี” แม้กระทั่งวรรณกรรมไทยโดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ ๖ ไม่ว่าจะเป็นบทละคร หรือนวนิยาย เรื่องสั้น ล้วนมีเนื้อเรื่องเพื่อปลุกใจให้เกิดความรักชาติ และเกิดความสามัคคีในชาติ